Trong xử lý nước thải, hóa chất trợ lắng là yếu tố không thể thiếu để loại bỏ cặn lơ lửng, tăng hiệu quả lắng và làm sạch nước. Tuy nhiên, không ít người vẫn thắc mắc hóa chất trợ lắng hoạt động như thế nào, chúng tương tác với các chất ô nhiễm ra sao và làm thế nào để phát huy tối đa hiệu quả? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên lý hoạt động của các loại hóa chất phổ biến như PAC, PAM, cũng như cách ứng dụng chúng một cách khoa học và tối ưu chi phí.
Hóa chất trợ lắng là gì?
Trước khi đi vào cơ chế hoạt động, cần hiểu hóa chất trợ lắng là nhóm hóa chất chuyên dùng trong quá trình keo tụ – tạo bông – lắng cặn. Chúng giúp kết dính các hạt nhỏ lơ lửng trong nước (bụi, bùn, chất hữu cơ, kim loại nặng…) thành các bông cặn lớn dễ lắng xuống.
Một số hóa chất trợ lắng phổ biến hiện nay gồm:
- Hóa chất PAC (Poly Aluminium Chloride): hoạt động như chất keo tụ, trung hòa điện tích âm trên bề mặt các hạt lơ lửng.
- Hóa chất PAM (Polyacrylamide): hoạt động như chất trợ keo, giúp kéo dính các hạt đã trung hòa thành khối lớn hơn.

Hóa chất trợ lắng hoạt động như thế nào?
Để hiểu hóa chất trợ lắng hoạt động như thế nào, cần nắm rõ hai cơ chế chính: keo tụ và tạo bông.
1. Keo tụ – trung hòa điện tích
Nước thải chứa nhiều hạt mang điện tích âm (colloid), khiến chúng đẩy nhau và không kết tụ được. Khi bổ sung PAC, các ion dương từ hóa chất này sẽ trung hòa điện tích âm, làm mất lực đẩy tĩnh điện giữa các hạt.
PAC (Poly Aluminium Chloride) giải phóng ion Al³⁺ có khả năng trung hòa rất mạnh. Quá trình này làm giảm sự ổn định của các hạt phân tán, tạo điều kiện để chúng đến gần nhau hơn.
2. Tạo bông – kết dính thành khối
Sau khi trung hòa, các hạt nhỏ vẫn cần được gom lại thành khối lớn để dễ lắng. Đây là lúc hóa chất PAM phát huy vai trò của mình. Các chuỗi polymer dài trong PAM hoạt động như “móc xích”, kéo dính nhiều hạt lại với nhau, tạo thành bông cặn lớn có khả năng lắng nhanh.
PAC và PAM: Cặp đôi hoàn hảo trong xử lý nước
Trong nhiều hệ thống xử lý nước hiện nay, sự kết hợp giữa PAC và PAM được xem là giải pháp lý tưởng để nâng cao hiệu quả lắng, giảm chi phí vận hành và ổn định chất lượng nước sau xử lý. Mỗi loại hóa chất đóng vai trò riêng nhưng bổ trợ chặt chẽ cho nhau trong toàn bộ quy trình.

Hóa chất PAC – Chất keo tụ hiệu quả
- Tính năng nổi bật: PAC có khả năng keo tụ tốt ngay cả ở liều lượng thấp, hoạt động hiệu quả trong nhiều khoảng pH (5.5–8.5).
- Ưu điểm: Ít gây tăng độ mặn nước, ít tạo bùn thải, dễ kiểm soát trong vận hành.
Hóa chất PAM – Tăng tốc độ lắng
- Tính năng nổi bật: PAM giúp tăng độ bền bông cặn, rút ngắn thời gian lắng, giảm thể tích bùn.
- Phân loại: PAM thường chia làm 3 loại: Anion, Cation và Non-ionic – tùy theo loại nước thải.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả trợ lắng
Dù hóa chất có hoạt tính cao, nếu không kiểm soát đúng thông số, hiệu quả vẫn có thể kém. Dưới đây là một số yếu tố cần lưu ý:
- Liều lượng hóa chất: Dùng quá ít hoặc quá nhiều đều gây kết quả không mong muốn.
- Thứ tự và thời gian pha trộn: Nên thêm PAC trước, PAM sau từ 1–2 phút.
- Độ pH: PAC hoạt động tốt nhất ở pH từ 6.5–7.5, PAM tùy theo loại.
- Đặc tính nước thải: Mỗi loại nước (sinh hoạt, công nghiệp, dệt nhuộm…) sẽ cần loại và liều hóa chất khác nhau.
Ứng dụng thực tế của hóa chất trợ lắng
Tùy vào đặc điểm của từng loại nước thải và yêu cầu xử lý, hóa chất trợ lắng như PAC và PAM được ứng dụng linh hoạt trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu thể hiện hiệu quả vượt trội của các loại hóa chất này trong thực tiễn:
- Xử lý nước thải sinh hoạt: Dùng PAC + PAM giúp loại bỏ chất rắn lơ lửng, làm trong nước trước khi qua bể khử trùng.
- Xử lý nước thải công nghiệp: Trong ngành dệt nhuộm, giấy, thủy sản… hỗn hợp PAC và PAM giúp tăng hiệu quả lắng, giảm COD và bùn thải.
- Xử lý nước cấp: PAC thường được dùng để làm trong nước đầu nguồn (sông, hồ) trước khi cấp cho sinh hoạt.

KaT Solution – Giải pháp hóa chất trợ lắng tối ưu cho nhà máy
Với hơn 25 năm kinh nghiệm trong ngành xử lý nước, KaT Solution hiện là đại lý phân phối chính hãng các dòng PAC và PAM công nghiệp từ các thương hiệu uy tín. Chúng tôi cung cấp giải pháp đồng bộ từ tư vấn kỹ thuật, thử nghiệm mẫu nước, đến thiết kế định mức và bảo trì hệ thống định lượng hóa chất.
- Hóa chất PAC và PAM chất lượng cao, nhập khẩu trực tiếp
- Tư vấn đúng loại polymer phù hợp từng nguồn nước
- Hỗ trợ kỹ thuật tận nơi – bảo hành chính hãng.
Kết luận
Hiểu rõ hóa chất trợ lắng hoạt động như thế nào giúp các kỹ sư, chủ doanh nghiệp xử lý nước đưa ra lựa chọn tối ưu nhất về loại hóa chất, liều lượng và quy trình pha trộn. Khi được sử dụng đúng cách, PAC và PAM không chỉ giúp nước thải đạt chuẩn mà còn tiết kiệm đáng kể chi phí vận hành và bảo trì.
Nếu bạn đang tìm kiếm đơn vị cung cấp hóa chất trợ lắng đáng tin cậy, hãy liên hệ với KaT Solution để được tư vấn chuyên sâu và báo giá phù hợp ngay hôm nay!